Krok w przeszłość – jak zmienił się ruch pieszy w Warszawie od XIX wieku?

  • News
  • | Luty 13th, 2023
image

 

W Internecie można znaleźć wiele zdjęć przedstawiających Warszawę z różnych czasów. Współczesny układ miasta wygląda zupełnie inaczej niż dawny, a przyglądając się różnym arteriom często nie od razu tak łatwo przypasować stare zdjęcie do obecnej lokalizacji. Miasto po II wojnie zostało prawie całkowicie zrównane z ziemią. Następnie przez lata było odbudowywane, a część ulic zmieniała swój wygląd i charakter kilkukrotnie. To nie mogło się odbyć bez wpływu na ruch pieszy w danym miejscu. Czy kiedyś na ulicach Warszawy było więcej pieszych? Jak zmieniły się okolice metra Świętokrzyska, Ronda Dmowskiego czy ul. Puławskiej? Zapraszamy do zapoznania się z najnowszą analizą!

 Plac Krasińskich

Historia placu sięga 1765 roku, od tego czasu niezmiennie jest on przestrzenią publiczną, Zdjęcie zostało wykonane najprawdopodobniej około 1885 r. W tych czasach zlikwidowano odbywający się na placu od 1836 targ na wełnę, a w jego miejscu urządzono pętlę tramwaju konnego. W 1884 rozebrano budynek Teatru Narodowego, zabudowując pozyskane parcele czynszowymi kamienicami1.

Źródło: https://www.facebook.com/photo/?fbid=1912711542198416&set=gm.662852221226555&idorvanity=197480087763773

Obecnie na placu znajduje się pomnik Powstania Warszawskiego, przedstawiający powstańców oraz ludność cywilną podczas walk w 1944. W latach 1996–1999 w miejscu dawnego Teatru Narodowego wzniesiono monumentalny gmach Sądu Najwyższego. Spora część pieszych w tej części miasta to turyści, ponieważ obszar ten należy do warszawskiej starówki. Ruch samochodowy jest na tym obszarze ograniczony. Liczba wykrywanych pieszych była w 2022 roku prawie taka sama jak liczba widocznych osób na zdjęciu z 1885 toku. Co ciekawe wg danych z 1882 r. gęstość zaludnienia wynosiła wtedy w Warszawie2 1,4 os/km2. W 2021 roku było to 3467 os/km2.

Źródło: CitiesAI

Luksusowy Dom Wedla, czyli skrzyżowanie Puławska - Madalińskiego

Jedno ze starszych skrzyżowań w Warszawie. Zdjęcie pochodzi z 1965 roku, a widoczne pierzeje budynków są praktycznie niezmienione do dziś. Na rogu znajduje się kamienica Jana Wedla wybudowana w 1936 r. Po lewej stronie ul. Madalińskiego widnieje kamienica przy Puławskiej 30 z charakterystycznym zaokrąglonym narożnikiem. Co ważne, budynek ten miał korespondować z bryłą starszej kamienicy Wedla. W tamtych czasach Puławska uchodziła za nowoczesną arterię z licznymi wielkomiejskimi kamienicami3. Widać to też na zdjęciu, że ulica tętni życiem. Piesi korzystają z usług w parterach, część z nich czeka na nadjeżdżający tramwaj. Na ulicach można zaobserwować również sporo samochodów.

Źródło: https://www.facebook.com/photo/?fbid=3380643098920765&set=gm.1333342460844191&idorvanity=197480087763773

 

Obecnie skrzyżowanie ulic Puławskiej i Madalińskiego straciło swój dawny blask, część kamienic wymaga renowacji, a wykonane w 2008 r. odnowienie elewacji Domu Wedla wywołało liczne kontrowersje. Zniknęły również drzewa wzdłuż linii tramwajowej. Mimo tego ulica dalej cieszy się ruchem pieszym na poziomie średnio 300 os/h. Na zdjęciach można zaobserwować, że głównym generatorem ruchu jest przystanek tramwajowy. Spora część pieszych skręca również w ul. Madalińskiego, gdzie znajduje się Szkoła Główna Handlowa, Nowy Teatr czy Szpital im. Świętej Trójcy.

Źródło: CitiesAI

Grand Hotel, czyli Krucza 28

Zdjęcie zostało wykonane w latach 50. W tym czasie wybudowano Grand Hotel, jeden z największych ówczesnych hoteli warszawskich, który pełni swoją funkcję do dziś. W jego okolicy w latach 1958-1961 wzniesiono 5- i 6-kondygnacyjne domy mieszkalne z obszernymi lokalami sklepowymi4.

Źródło: https://www.facebook.com/photo/?fbid=2685264258276470&set=gm.1260494661462305&idorvanity=197480087763773

 

Układ oraz pierzeje budynków nie zmieniły się znacząco od tamtych czasów. Średnia ilość pieszych wykrywana na tym obszarze jest o połowę mniejsza od ilości osób widocznych na zdjęciach. Wynika to najprawdopodobniej z dołożenia po stronie zachodniej dodatkowego pasa zieleni z drzewami oraz parkingu co zawęziło szerokość chodnika, oraz ograniczyło widoczność pieszych z poziomu samochodu. W parterach jednak cały czas widać lokale usługowe, które przyciągają mieszkańców, a średni ruch w tym miejscu w 2022 roku wynosił średnio 270 os/h, co czyni ją jedną z bardziej ruchliwych ulic w Warszawie.

Źródło: CitiesAI

Metro Świętokrzyska

Obszar przedstawiony na poniższym zdjęciu to skrzyżowanie ulic Marszałkowska i Świętokrzyska. Pierwsze zdjęcie przedstawia okolice z 1940 r. i widać na nim rykszę, niemieckie tablice Miejskich Zakładów Komunikacyjnych przy wejściu do dawnej Centrali PKO, nad którą jest zasłonięty orzeł (godło państwowe) oraz dwujęzyczną tablicę z nazwą ul. Marszałkowskiej5. Piesi licznie spacerują w kierunku północ południe (obecnie ul. Marszałkowska). Drugie zdjęcie przedstawia ulice po wojnie i zostało wykonane w 1967 r. Swoim kształtem bardziej przypomina obecne układ budynków. Widać, że w przestrzeni zaczyna dominować funkcja transportowa.

Źródło:

1)https://www.facebook.com/photo/?fbid=2139836009485967&set=gm.839065760271866&idorvanity=197480087763773

2)https://www.facebook.com/photo/?fbid=3385642351754173&set=gm.1337514773760293&idorvanity=197480087763773

 

Obecnie również miejsce to cieszy się dużą popularnością wśród pieszych. Na pierwszym zdjęciu widać skrzyżowanie, które jest ważnym węzłem komunikacyjnym. Oprócz licznych linii tramwajowych i autobusowych jest to również punkt przesiadkowy dla linii metra M1 i M2. Mimo tego, że pierzeje ulicy Marszałkowskiej w stronę Al. Jerozolimskich zmieniły znacząco swój wygląda za sprawą tzw. Ściany Wschodniej, której budowa rozpoczęła się w 1952 r., nadal jest to jedne z najruchliwszych miejsc pod względem ruchu pieszego, w którym zaobserwowano ponad 500 os/h.  

Źródło: CitiesAI

Rondo Dmowskiego

Oba zdjęcia zostały wykonane przed 1939 rokiem. Pierwsze z nich przedstawia Dworzec Warszawsko - Wiedeński w miejscu, którego obecnie stoi Pałac Kultury i Nauki. Na drugim zdjęciu, od lewej widnieje kamienica z ul. Marszałkowska 98, czyli miejsce, gdzie dziś znajduje się Rotunda PKO. Tak jak i obecnie obszar ten pełnił ważna funkcję transportową, na co wskazują liczne linie tramwajowe i szerokie jezdnie. Szczególnie na drugim zdjęciu widać duży ruch pieszy w kierunku wschód – zachód obecnymi Al. Jerozolimskimi. Z kolei na pierwszym zdjęciu ruch pieszy sprawia wrażenie bardziej ograniczonego i odbywa się głównie po chodniku. Na obu zdjęciach jest około 150 pieszych.

Źródło: 1) https://www.warszawa1939.pl/widok/marszalkowska-ab

2) http://archiwum.evot.org/wawa/przedww1/srodmiescie/

 

jak Obecnie układ tego obszaru zmienił się diametralnie. Dominują szerokie jezdnie we wszystkich kierunkach , a na środku powstało rondo. Jednak ruch pieszy w tym miejscu jest jednym z największych w Warszawie. Od strony wschodniej (Al. Jerozolimskie) piesi koncentrują się głównie wokół przystanków transportu zbiorowego.

Źródło: CitiesAI

Miejsce, w którym znajdował się parking, jest niewidoczne z poziomu samochodu, dlatego dane o liczbie pieszych z tego obszaru nie są brane pod uwagę. Rondo Dmowskiego znajduję się w samym centrum Warszawy, dlatego nie dziwi, że nawet bez nich, po stronie północnej, jak i zachodniej widać bardzo dużo pieszych. W 2022 r. było to średnio 540 os/h. Co więcej, do końca maja 2022 by przejść na drugą stronę skrzyżowania lub dojść na przystanek, trzeba było skorzystać z przejść podziemnych, co zaniżało dodatkowo liczbę wykrywanych osób. Od drugiej połowy 2022 roku, do użytku mieszkańców oddano naziemne przejść, co spowodowało wzrost wykrywanych pieszych o 28%.

Źródło: CitiesAI

 

Podsumowanie

Patrząc na Warszawę z dawnych czasów i dziś można odnieść wrażenie, że współcześnie dominuje tu funkcja tranzytowa. Obecnie Warszawa ma dużą większą gęstość zaludnienia, a jej mieszkańcy prowadzą zupełnie inny styl życie niż jeszcze 50-60 lat temu. Jest to tendencja zauważalna w wielu dużych miastach na świecie, w których widać wpływ urbanistyki kapitalistyczne. Kapitalizm miejski odnosi się do systemu gospodarczego, w którym miasta i obszary miejskie odgrywają dominującą rolę w kształtowaniu i napędzaniu wzrostu gospodarczego i rozwoju. Podkreśla znaczenie urbanizacji i rolę miast jako centrów innowacji, produkcji, konsumpcji i wymiany oraz to, jak te działania generują bogactwo i wpływają na szerszą gospodarkę. Kapitalizm miejski charakteryzuje się między innymi wysoko rozwiniętą infrastrukturą miejską, gęstą siecią firm i instytucji finansowych, dużym i zróżnicowanym rynkiem pracy oraz bogatą sceną kulturalną i rozrywkową. To wszystko prowadziło do dogęszczania zabudowy, skutkiem czego, szczególnie w centralnych dzielnicach, często brakuje miejsc do odpoczynku czy rekreacji. Szybkie tempo życia w miastach może prowadzić do stresu i wypalenia, ponieważ ciężko nadążyć za wymaganiami pracy i życia codziennego.

Nasze dane

CitiesAI od 2021 roku przetwarza codziennie pół miliona zdjęć, by dostarczać najbardziej precyzyjne dane o ruchu pieszym. Jest to zbiór, dzięki któremu można prowadzić obszerne analizy ilościowe, które pomogą przy podjęciu decyzji jednostkom miejskim, jak i licznym biznesom. Jednak czasem same statystyki nie wystarczą, potrzebne są bardziej szczegółowe dane na temat konkretnej lokalizacji lub całego obszaru. Dzięki naszym zdjęciom, na których sieć neuronowa rozpoznaje m.in. pieszych, rowerzystów czy pojazdy, możliwe jest sprawdzenie, które dokładnie obiekty lub punkty cieszą się największym zainteresowaniem. Najpopularniejsze ulice są rejestrowane nawet kilka razy dziennie, dzięki czemu mamy pewność, że dostarczane przez nas dane są aktualne. To pozwala zapobiegać niekorzystnym inwestycjom, ale również obserwować na bieżąco sytuacje w danym miejscu w celu ewaluacji projektu. W perspektywie długoterminowej pozwala lepiej zaplanować dalsze działania, związane na przykład z ekspansją, na podstawie precyzyjnych informacji.

 

1 https://pl.wikipedia.org/wiki/Plac_Krasi%C5%84skich_w_Warszawie

2 M. Nietyksza „Ludność Warszawy na przełomie XIX i XX wieku”, s.29

3 https://www.facebook.com/1372066239574007/posts/2010072532440038/

4 https://srodmiescie.um.warszawa.pl/-/ulica-krucza

5 https://www.warszawa1939.pl/widok/marszalkowska-b

Dowiedz się, jak nasze dane i algorytmy mogą pomóc Twojej firmie i reklamie

Zobacz więcej

Latest news