Większość osób patrzyła na rok 2022 z nadzieją na powrót do życia sprzed pandemii COVID-19. I choć upłynął on bez lockdownów, a z miesiąca na miesiąc znoszone były kolejne ograniczenia, to jest pewne, że część rzeczy zostanie z nami na długi czas. Praca zdalna, która z jednej strony ograniczyła codzienne podróże, a z drugiej zachęciła wiele osób do wyprowadzki z miasta. Więcej zakupów online, choć problemy gospodarcze i wzrost cen towarów wpłynęły na zwyczaje zakupowe przeciętnego Polaka1. W końcu wzrost cen paliw, który wpłynął na zmiany nawyków transportowych części mieszkańców2. A jak zmienił się w tym czasie ruch pieszy w Warszawie? Jakie miejsca były najchętniej odwiedzane? Zapraszamy do zapoznania się z poniższą analizą.
Średnie natężeniu ruchu pieszego w latach 2021 i 2022
W 2021 roku duży wpływ na ruch pieszy miała pandemia COVID-19 i wprowadzane ograniczenia wywołane kolejnymi falami wirusa. Średni ruch w 2022 roku był o 34% większy niż w roku 2021. Najmniej pieszych zaobserwowano w styczniu, gdzie ruch wynosił średnio 66 pieszych na godzinę, na chodnikach, które mierzyliśmy w godzinach 6-23. Jednak największa różnica między miesiącami w tych latach występowała w marcu, gdzie natężenie ruchu pieszego w marcu 2022 było o 55% większe niż w marcu 2021. W grudniu obserwowano najmniejsze różnice pomiędzy latami, na poziomie około 10%.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
W 2021 widoczny był znaczący spadek ruchu pieszego wraz z trzecią falą pandemii i wprowadzonym w konsekwencji ogólnokrajowym lockdownem. Podczas trwania czwartej fali obostrzenia były już znacznie mniej restrykcyjne, co jak widać wpłynęło łagodniej na ruch pieszy w Warszawie.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Dla roku 2021 i 2022 zaobserwowano wzrost ruchu od połowy stycznia, jednak w 2021 wzrost ten zaczął wyhamowywać około 20 lutego. Z kolei w 2022 po tym czasie dalej ruch wzrastał, na co wpływ miało na pewno zniesienie obostrzeń, ale również napływ uchodźców z Ukrainy. Tego typu wzrosty były widoczne w wielu miejscach, o czym więcej można przeczytać w naszym poprzednim wpisie.
Wojna w Ukrainie, koniec obostrzeń, zmiany cen paliw – jak to wpłynęło na ruch w stolicy?
Poniższa mapa przedstawia, jak zmienił się ruch w 2022 roku w stosunku do 2021. Footfall praktycznie w całej Warszawie wzrósł w stosunku do roku 2021. Największe wzrosty obserwuje się w okolicach nowo wybudowanych osiedli wielorodzinnych np. na ulicy Gandalfa, Żupniczej, Wiedeńskiej czy Białej Koniczyny oraz jednorodzinnych ul. Chodzieska i ul. Zygmuntów. Więcej pieszych zaobserwowano również w okolicach uczelni wyższych np. w okolicach Parku Marii Skłodowskiej-Curie czy ul. gen. Zajączka, co może mieć związek z powrotem do nauczania stacjonarnego. Widać również znaczny wzrost ruchu pieszego na osiedlach Kondratowicza i Zacisze co może mieć związek z otwarciem dwóch nowych stacji metra. Życie powróciło również w Śródmieściu, w centrum czy na Mariensztacie footfall wzrósł ponad 50% względem zeszłego roku. Wzrosty widać również w okolicach biurowych takich jak Rondo Daszyńskiego, Aleje Jerozolimskie czy Mordor.
Znacznie mniej miejsc wyróżnia się spadkiem ruchu w 2022 roku w stosunku do 2021. Są to zazwyczaj osiedla jednorodzinne, takie jak na przykład okolice ul. Cylichowska czy Wału Zawadowskiego lub obszary, na których znajdują się duże zakłady produkcyjne jak ul. Fleminga czy ul. Utrata.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Warszawa godzina po godzinie
Bez względu na porę roku, szczyt poranny i popołudniowy ruchu pieszego wypada kolejno około godziny 8 i 17. Zimą natężenie ruchu było najmniejsze i osiągało swoją maksymalną wartość na poziomie 131 os/h o godzinie 17. Najwięcej pieszych w szczycie popołudniowym zanotowano jesienią i wiosną. W szczycie porannym najwięcej pieszych zaobserwowano również jesienią. Ze względu na dłuższy dzień słoneczny wiosną i latem po szczycie popołudniowym ruch nie spada tak szybko, a natężenie powyżej 140 os/h jest widoczne nawet do 21.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Analizując ruch w poszczególne dni tygodnia wyraźnie widać większą liczbę pieszych w godzinach nocnych (1-5) w sobotę i niedziele. Z kolei w godzinach popołudniowych w weekend ruch jest mniejszy i nie występuje szczyt poranny. Po 21 najwięcej pieszych obserwuje się w piątki i soboty.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Gdzie najwięcej pieszych w Warszawie?
Jakie punkty wyróżniły się największą liczbą pieszych w 2022 roku? Są to na pewno popularne miejsca turystyczne takie jak Stare Miasto, Nowy Świat oraz Łazienki Królewskie. W okolicach lewobrzeżnej Wisły najwięcej pieszych zaobserwowano na Powiślu w okolicach Centrum Nauki Kopernik. Oprócz centrum footfall powyżej 150 os/h zanotowano w okolicach przyległych do Śródmieścia, ul. Rydygiera (Sady Żoliborskie) i Starym Mokotowie, szczególnie na ul. Puławskiej. Na Południu pieszych można było też licznie spotkać w Miasteczku Wilanów, w okolicach Westfield Mokotów, Metra Wilanowska czy na Kabatach. Po prawej stronie Wisły dominowała okolica ul. Francuskiej z licznymi restauracjami, popularna ulica na Gocławiu ul. Fieldorfa czy obszar usługowo-handlowy, ale i dobry węzeł komunikacyjny Rondo Wiatraczna. Pozostałe punkty to najczęściej okolice stacji metra takie jak Metro Bemowo, Księcia Janusza czy Wawrzyszew lub ulice będące węzłem komunikacyjnym na przykład skrzyżowanie ul. Targowej z al. Solidarności czy ul. Skarbka z Gór.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Piesi korzystają z różnych części miasta w zależności od pory dnia. W godzinach 7-19 największe natężenie ruchu zaobserwowano w okolicy węzłów komunikacyjnych takich jak: stacje metra - Metro Bemowo (1), Księcia Janusza (2), Metro Trocka (11) i Metro Politechnika (6) i Metro Świętokrzyska (15), dworców – Dworzec Zachodni (3), Dworzec Centralny (7) i stacji Warszawa Stadion (13). Popularne było dalej Stare Miasto (9) i Nowy Świat (16) wraz z ul. Chmielną (8) i znajdującymi się wokół niej przystankami przy rondzie Dmowskiego, ul. Kruczej i ul. Marszałkowskiej. Poza tym większy ruch zaobserwowano również w okolicach dużych skrzyżowań z dobrym dostępem do komunikacji zbiorowej i licznymi usługami w okolicy takich jak: skrzyżowanie Bitwy Warszawskiej i Grójecka – Hale Banacha (4), Wałbrzyska i Puławska – Bazar Wałbrzyska (5), Skrzyżowanie Alei Solidarności i Targowej – Galeria Wileńska (10) oraz Grochowska i Zamieniecka - Targowisko Szembeka (12).
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Z kolei w godzinach 22-5 dominują miejsca kulturalno - rozrywkowe takie jak ul. Mazowiecka do Placu Powstańców Warszawy (5), ul. Fredry, okolice Teatro Cubano (6), Nowy Świat czy Plac Zbawiciela (3). Dużą liczbę pieszych zaobserwowano również w okolicach węzłów komunikacyjnych Dworzec Zachodni (1), Dworzec Centralny (2), Metro Świętokrzyska (8) i Przystanek Stare Miasto (7).
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Ruch pieszy w okolicach przystanków transportu publicznego
Podczas pandemii liczba pasażerów transportu zbiorowego znacznie zmalała. Jak podaje ZTM w 2019 roku średnia liczba pasażerów była wciąż o 32% większa niż w 20213. Sprawdziliśmy, jak zmieniał się ruch w poszczególnych tygodniach w okolicy przystanków transportu publicznego oraz w całej Warszawie w roku 2022.
Największe natężenie ruchu pieszego obserwuje się w okolicy przystanków metra, które od maja notują nawet pięciokrotnie większe wartości niż średni ruch dla całej Warszawy. Duży footfall zanotowano również w okolicy przystanków tramwajowych, gdzie od kwietnia do listopada ruch był ponad dwukrotnie większy od średniej warszawskiej. Dla przystanków kolejowych największy ruch pieszy obserwowano w okresie od lutego do kwietnia, co może mieć związek z napływem uchodźców z Ukrainy. Jak podawał w marcu 2022 Urząd Miasta Stołecznego Warszawy „Z danych szacunkowych wynika, że do Warszawy dotarło łącznie ok. 415 tys. gości z Ukrainy, z czego już niemal 300 tys. zatrzymało się w stolicy. To oznacza, że liczba mieszkańców Warszawy wzrosła od początku inwazji o ok. 17 proc.”4. Aktualne dane pt. „Warszawa w kryzysie uchodźczym” można śledzić na stronie UM Warszawa5. Następnie liczba pieszych w okolicach przystanków kolejowych była podobna do średniej dla całej Warszawy. Ruch w okolicy przystanków autobusowych między kwietniem a listopadem utrzymywał się średnio na poziomie 200 os/h, co dawało wartość o 30% większą od średniego ruchu w tym okresie w całym mieście.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Ruch pieszy w wybranych miejscach turystycznych w 2021 i 2022 roku
Jak pokazują dane Głównego Urzędu Statystycznego, turystyka w Warszawie odradza się po pandemii. W drugim kwartale 2022 roku stolicę odwiedziło 1 mln 158 tys. osób, co daje wzrost o 289% w porównaniu z tym samym okresem w zeszłym roku6. Jak więc wygląda ruch w okolicy wybranych atrakcji turystycznych? Największym ruchem w 2021 roku wyróżniają się znacząco okolice Starego Miasta oraz Pałacu Prezydenckiego. Obie lokalizacje charakteryzowały się największym footfall-em we wrześniu, osiągając nawet 10 razy większy ruch niż średni ruch w Warszawie w tym miesiącu. Od Marca ruch zaczyna wzrastać w okolicach Pałacu na Wilanowie, jednak w tym przypadku swój szczyt osiąga w kwietniu na poziomie 270 os/h. Niewielki wzrost w tym miejscu widać również w okresie wakacji. W marcu zaczyna wzrastać footfall w okolicach Łazienek Królewskich i od maja do października ruch utrzymuje się na poziomie powyżej 250 os/h.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
W przypadku 2022 roku, trzy lokalizacje z największym ruchem pieszym to tak samo Stare Miasto, Pałac Prezydencki i Łazienki Królewskie (od strony Belwederskiej), jednak ruch już od pierwszych miesięcy jest prawie dwa razy większy niż w roku 2021. Na Starym Mieście od marca 2022 liczba pieszych na ulicach przekroczyła wartość zanotowaną jako najwyższą dla 2021 roku (ponad 1130 os/h) i nie spada poniżej praktycznie do końca roku. W przypadku Pałacu w Wilanowie w 2022 rok ruch wzrastał od początku roku, osiągając maksymalną wartość 327 os/h w kwietniu, po czym do końca roku utrzymywał się poniżej 200 os/h.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Tak jak wspomniano wcześniej, w 2022 rok ruch pieszy w Warszawie wzrósł w stosunku do 2021. Nie dziwi więc, że i w okolicach wybranych atrakcji turystycznych zanotowano wzrost ruchu pieszego. Największy, o ponad 100%, zaobserwowano w okolicach Muzeum POLIN. Tak duży wzrost może wynikać z powrotu studentów mieszkających w zlokalizowanym w okolicy akademiku. Muzeum posiada również dobrze zorganizowaną, otwartą dla wszystkich strefę zieloną wokół budynku co mogło przyciągać pieszych. Poza tym, wzrosty o ponad 50% można było zauważyć w okolicach Muzeum Powstania Warszawskiego, Starego Miasta, Pałacu Prezydenckiego oraz Pałacu w Wilanowie.
Źródło: opracowanie na podstawie danych CitiesAI
Podsumowanie
2022 rok obył się bez ogólnokrajowych lockdownów, a patrząc na ruch pieszy w Warszawie, można stwierdzić, że częściej wychodzimy z domów. Footfall w 2022 wzrósł w stosunku do zeszłego roku o 34%. Największe wzrosty w stosunku do 2021 r. były widoczne w okolicach nowych osiedli mieszkaniowych jedno i wielorodzinnych oraz w okolicach szkół wyższych, gdzie widać powrót do nauczania stacjonarnego. Znaczący zanotowano widać również w całym Śródmieściu.
W ciągu dnia pod względem liczby pieszych dominują okolice ronda Dmowskiego czy Nowego Światu oraz przestrzenie dobrze skomunikowane z dostępem do oferty usługowo – handlowej. W godzinach nocnych piesi chętnie odwiedzają miejsca kulturalno – rozrywkowe takie jak ul. Mazowiecka czy Plac Zbawiciela. Bez względu na porę dnia footfall był duży w okolicach popularnych węzłów komunikacyjnych.
Na wzrost liczby pieszych ma wpływ również wojna w Ukrainie. Według danych Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy pod koniec 2022 r. w stolicy było ponad 100 000 zarejestrowanych osób z aktywnym statusem UKR5 (w całej Polsce prawie 960 000). Wzrost liczby pieszych widać wyraźnie pod koniec lutego, bezpośrednio po wybuchu wojny, jednak jak pokazują dane, wciąż liczba obywateli Ukrainy w Warszawie jest duża i na pewno ma wpływ na ruch pieszy w mieście.
W zależności od badań liczby te się różnią, ale z raportu firmy McKinsey wynika, że obecnie w modelu pracy hybrydowej chce pracować 50% osób7. To, że nie zrezygnowaliśmy z dojazdów do pracy, potwierdza wzrost ruchu w okolicach biurowców takich jak Rondo Daszyńskiego, Mordor czy Al. Jerozolimskie. Zmianie uległy jednak nasze nawyki transportowych, ponieważ podróże te nie odbywają się codziennie o stałych godzinach. Jednak takie środki transportu publicznego jak metro czy tramwaje nie tracą na popularności i charakteryzują się dużym ruchem pieszych w okolicy również po pandemii.
Do najczęściej odwiedzanych przez turystów miejsc, należą największe miasta w Polsce, w tym Warszawa8. Widoczny również w ruchu pieszym wzrost footfall-u w okolicy popularnych atrakcji turystycznych wynika z ogólnego pobudzenia turystyki po pandemii. Nie są to jednak tylko turyści zagraniczni, ponieważ na popularności zyskała również turystyka krajowa.
1 Pełny raport dostępny na stronie: https://prch.org.pl/bazawiedzy/raporty/?start=1
2 https://www.auto-swiat.pl/ceny-paliw-zmieniaja-nawyki-kierowcow/zpvpyd9
3 Raport roczny ZTM za rok 2021 https://www.ztm.waw.pl/raporty-roczne-ztm/
4 https://um.warszawa.pl/-/uchodzcy-w-warszawie-raport-z-aktualnej-sytuacji
5 https://um.warszawa.pl/waw/warszawa-w-liczbach/-/dane-na-temat-kryzysu-uchodzczego
7 https://www.pulshr.pl/zarzadzanie/co-osmy-warszawiak-pracuje-zdalnie-przez-covid-19,92297.html
